Beyin Hasarı Tedavisi

Beyin hasarı, her hasta için kendine özgü sonuçlara yol açar ve beyin hasarı tedavisi için herkese uygulanabilecek standart bir program yoktur. Beyin hasarı tedavisinde, hastanın kişisel bağımsızlığına kavuşması ve toplumsal hayata geri dönmesi amaçlanır.

Beyin hasarı olan hasta zaman kaybetmeden, özelleşmiş nöro – rehabilitasyon merkezlerinde tedavi edilmelidir. Hasta öncelikle Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanı doktor tarafından her yönüyle değerlendirilir. Rehabilitasyon uygulamaları kişinin tıbbi durumu buna müsait olduğu andan itibaren başlar.

Beyin hasarlı hastanın rehabilitasyondan fayda görebilmesi için;

• Tıbbi durumu stabil olmalı (hayati tehlikeyi atlatmış olmalı),
• Öğrenme kapasitesi mevcut olmalı,
• Rehabilitasyon uygulamalarına katılım gösterebilmeli,
• Tedavi süresini yeterince tolere edebilmelidir.

İyileşme sürecinin geciktiği beyin hasarlı hastalarda aralıklı rehabilitasyon programı uygulanabilir. Bu programda hasta belli aralıklarla hastanede yatarak rehabilitasyon görür ve diğer zamanlarda eve taburcu edilebilir. Bu yaklaşımın amacı hastaya fonksiyonel kazanım sağlayabileceği dönemlerde yoğun rehabilitasyon uygulamaktır.

Rehabilitasyon ortamının hastanın iyileşmesine yardımcı olacak şekilde düzenlenmesi gerekir. Oda hijyeni ve mahremiyeti sağlanmalıdır. Mümkün olan durumlarda hastanın tek kişilik odada kalması gerekir. Hastanın tedavi seansları dışında dinlenebilmesi için sessiz bir ortam sağlanmalıdır.

İlginizi Çekebilir: “İyi Bir Fizik Tedavi Merkezinin 7 Özelliği“

Beyin Hasarı Tedavisinde Multidisipliner Ekip

Rehabilitasyon uygulamaları kişinin tıbbi durumu buna müsait olduğu andan itibaren başlar.

• Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Hekim,
• Fizyoterapist,
• İş – Uğraşı Terapisti (Ergoterapist),
• Fizik Tedavi Teknikeri,
• Rehabilitasyon Hemşiresi,
• Diyetisyen,
• Konuşma Terapisti,
• Ortez – Protez Teknikeri gibi sağlık çalışanları bu multidisipliner ekibi oluşturur. Hastanın durumuna göre başka uzmanlık dalları ve sağlık personeli ekibe dahil olabilir.

Beyin hasarı tedavisi sürecinde rehabilitasyon ekibini Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzman doktoru koordine eder. Beyin hasarlı hasta ve ailesinin rehabilitasyon süreci ile ilgili konularda direkt iletişim kurduğu doktorudur. Rehabilitasyonun planlanması ve uygulanmasından sorumludur. Hasta ve ailesinin ihtiyaçlarını gözetir, farklı sağlık çalışanları ve uzmanlık dalları ile olan iletişimi kurar. Tedavi hizmetinin en verimli şekilde sunulmasını sağlar. Hastanın taburculuğunu, eve veya ayaktan tedavi merkezlerine transferini ve sonraki takibini planlar.

Beyin Hasarı Tedavisinde Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

Beyin hasarı tedavisinde fizik tedavi ve rehabilitasyon programı, hastanın ihtiyaç ve gereksinimlerine özel olarak planlanır.

• İlk günlerde yatak yarası, eklem tutukluğu gibi komplikasyonları önleyici yaklaşımlar ön plandadır. Erken dönemde hastanın uygun şekilde pozisyonlanması ve sık pozisyon değiştirilmesi çok önemlidir.
• Bilinci kapalı olan veya kol ve bacağını hareket ettiremeyen hastada pasif eklem hareket açıklığı egzersizleri ve germe egzersizleri uygulanır. Bu sayede eklem hareketi korunur, kas kısalıkları ve eklem katılığı önlenir.
• Hastanın bilincinin açılması ve iletişimin kurulması ile hastanın aktif katılım gösterdiği rehabilitasyon uygulamalarına geçilir.
• Hasta en erken dönemde yatak kenarında oturma pozisyonuna alınır ve gövde kontrolü arttırılmaya çalışılır.

• Kas kuvvetinin ve gövde kontrolünün artması ile beraber ayakta durma ve yürüme egzersizlerine başlanılır. Hastada denge bozukluğu varsa oturma veya ayakta durma pozisyonunda denge egzersizleri uygulanır.
• Solunum kaslarını güçlendirmek ve balgam atımını sağlamak için solunum fizyoterapisi uygulanır.
• Yutma güçlüğü çeken hastalarda yutma değerlendirmesi sonucu hastanın beslenmesi düzenlenir ve yutma rehabilitasyonu başlanır.
• Konuşma zorluğu yaşayan hastalarda konuşma terapisi uygulanır.
• Kas sertliği – spastisiteyi önlemek için egzersiz, ilaç ve istirahat atelleri kullanılabilir. Eğer bu tedaviler yeterli olmazsa botulinum toksin enjeksiyonları uygulanabilir.

Fonksiyonelliği azalmış uzuvlarda eklem tutukluğunu önlemek ve yürüyüşü kolaylaştırmak için el ve ayağa takılan cihazlar (ortez) kullanılabilir.

Egzersizler sırasında beyni uyarıcı yöntemlerden faydalanılır. Beyin hasarlı hastanın rehabilitasyonunda en iyi sonuçlara ulaşabilmek için problem çözme, hesaplama, hafıza, dikkat, okuma, yazma gibi bilişsel becerilerin geliştirilmesi atlanmamalıdır.

Beyin Hasarı Tedavisinde Robotik Fizik Tedavi Cihazları

Beyin hasarına bağlı gelişen felç tablosunun tedavisinde, her aşamada robotik fizik tedavi cihazlarından faydalanılır. Robotik fizik tedavi, hastanın daha hızlı iyileşmesi ve daha çok fonksiyonunu geri kazanmasında oldukça faydalıdır.

1- Robotik Yatak Erigo

Hastanın erkenden dik konuma getirilmesi ve yürüme hareketlerine başlanmasında kullanılabilir.

Hasta robotik yatak erigo ile dik durmaya alıştırılır ve ayrıca robotik ayaklar yardımı ile pasif yürüme eğitimi yaparak eklemlerde sertlik ve kısıtlılık gelişmesi önlenir.

2- El Kol Robotu Armeo Power

Armeo Power, üç boyutlu egzersize izin verecek şekilde tasarlanmıştır. Böylece ekleme spesifik hareketlerin yanında günlük yaşamda kişi için daha anlamlı olan üç boyutlu hareketlerin pratiğinin yapılmasına da izin verir.

Amaca yönelik el kol egzersizlerinin bol tekrarlı ve daha yoğun bir şekilde uygulanabilmesini sağlar.

3- Yürüme Robotu Lokomat

Lokomat, yürüme yeteneğini kısmen veya tamamen kaybetmiş hastalarda tekrar yürüme yeteneğinin kazanılmasına yardımcı olan dünyadaki en gelişmiş robotik yürüme sistemidir.

Yürüme robotu lokomat ile hasta ayağa kaldırılıp doğal yürümeye en yakın hareketler yaptırılabilir. Bu sayede güvenli ve yoğun yürüme egzersizleri uygulanabilir.

4- Yerçekimsiz Yürüme Bandı Alter G

Yerçekimsiz yürüme bandı Alter G ile hastanın vücut ağırlığı yerçekimine göre %80’e kadar azaltılabilir. Alter G, hastaya düşmeyi önleyen güvenli bir ortam sağlar ve hasta düşme korkusundan kurtularak dikkatini yürümeye verir.

Okumaya Devam Edin: “Felç Tedavisinde Robotik Fizik Tedavi Uygulamaları”