Gelişen teknolojiye bağlı hareketsiz bir yaşam oldukça yaygınlaşmaya başlamıştır. Stresli yaşam tarzı, inaktivite ve kişinin bireysel beslenme durumlarındaki değişimler, uzun süreli aynı pozisyonda kalma, vücudun biyomekanik ve duruşunun bozulmasına yol açmakatadır. Vücut postürünün ve biyomekaniğinin bozulmasına bağlı olarak boyun, sırt, omuz kuşağı ve kürek kemiği çevresinde ağrı oluşmasına yol açabilir. Özellikle boyun bölgesinde hissedilen ağrılar uzun senelerdir bilinen en köklü problemlerden biri olan Boyun fıtığını düşündürebilir.
Boyun Fıtığı Nedir?
Servikal diye adlandırılan bölge boyun bölgesi olarak bilinir. Boyun bölgesinde 7 adet kemikten oluşmaktadır. Disk denen omurga arasındaki yastıkçıklar şok emici görevi ile omurgaya binen yükün kemikler üzerine eşit olarak dağılmasını ve omurga dinamiğini korunmasını sağlar. Hem harekete katkı hem yük dağılımını sağlayan bu yapıdaki çeşitli sebeplere bağlı olarak yırtılması sonucunda diskin omurilik kanalı ve sinir köklerinin geçtiği kanalları sıkıştırması ile boyun fıtığı meydana gelir. Bu baskı etkilenim yerine ve şiddetine göre; boyun, omuz, kol ve ellerde ağrı, uyuşma veya güçsüzlük gibi belirtilere yol açabilir.
Boyun Fıtığı Nerede Olur?
Boyun fıtığının en sık görüldüğü bölgeler, beşinci-altıncı (C5-C6) ve altıncı-yedinci (C6-C7) boyun omurları arasındadır. Bu seviyelerdeki fıtıklaşmalar, ilgili sinir köklerine baskı yaparak ağrı ve ilerleyen dönemde nörolojik belirtilere neden olabilir.
Genç Yaşta Boyun Fıtığı Belirtileri
Boyun fıtığı, yaşa bağlı değişimler açısından bakıldığında daha çok ileri yaşlarda görülse de, boynunu zorlayan, tekrarlayıcı aktiviteler yapan, uzun süre aynı pozisyonda çalışmak zorunda kalan gençlerde de ortaya çıkabilir. Genç yaşta boyun fıtığı belirtileri şunlardır:
- Uzun süreli boyun ağrısı
- Omuzlara veya kollara yayılan ağrı
- Üst ekstremitelerde uyuşma veya karıncalanma
- Kaslarda güçsüzlük
- Boyun hareket açıklığında azalma gibi belirtiler ile kendini gösterebilir.
Erken tanı ve tedavi, ilerlemenin ve komplikasyonların önlenmesinde önemlidir.
İlerlemiş Boyun Fıtığı Belirtileri
Tedavi edilmeyen boyun fıtığı, daha ciddi belirtilere yol açabilir:
- Kalıcı, şiddetli boyun ağrısı
- Kolda veya elde güç kaybı ile günlük yaşamda kullanmakta zorlanma
- Denge veya koordinasyon kaybı
- İnce motor becerilerde bozulma
- Mesane veya bağırsak fonksiyonlarında bozulma
- Baş dönmesi, görme problemleri
Bu tür belirtiler, sinir veya omurilik baskısının ciddi olduğunu gösterir ve tıbbi değerlendirme şarttır.
Ameliyatsız Boyun Fıtığı Tedavisi
Boyun fıtığı vakalarının çoğu cerrahi müdahale gerektirmeden tedavi edilebilir. Ameliyatsız boyun fıtığı tedavisi yöntemleri şunlardır:
- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon : Boyun kaslarını güçlendirmek, ağrının azaltılması ve boyun hareketliliğinin artırılması ve bireye yönelik ergonomik düzenlemeler hedeflenmektedir.
- İlaç Tedavisi: Ağrıyı ve iltihabı azaltmak için Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon hekimi tarafından reçete edilen non-steroid antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ)
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Ergonomik düzenlemeler ve boynu zorlayıcı aktivitelerin azaltılması, iş ortamının düzenlemesi
Bu tedavi yöntemleriyle, birçok hastanın iyilik halinin zamanla artması desteklenir.
Boyun Fıtığı Fizik Tedavi Hareketleri
Fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemleri, boyun fıtığı tedavisinde çok önemli bir yer tutar.
Uzman Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hekimi tarafından plananlanan fizyoterapi yöntemleri her hasta için farklılık gösterir. Tedavi ve egzersiz planlaması kişiye özeldir. İlk hedef fizyoterapi ajanları ve manuel terapi yöntemleri ile var olan ağrının azaltılması, kaybolan boyun hareketliliğinin artırılmasıdır. Eğer hastada diş sıkma problemi gelişmiş ise alanında uzman hekime ve çene kaslarının gevşetilmesine yönelik manuel terapi ile çalışılır. Bu hedefe ulaşıldıktan sonra;
Boyun kaslarını kuvvetlendirmek için fizyoterapist eşliğinde egzersizlerin yapılır. Bunun devamında özelli sırt ve göğüs kaslarının kuvvetlendirilerek duruş bozukluğunun giderilmesi desteklenir.
Omurganın genel stabilizasyon yeteneğinin artırılması için core bölgesi kaslarının güçlendirilmesi de oldukça önemlidir.
Ne Zaman Ameliyat Gerekir?
Fizyoterapi ve rehabilitasyon yöntemlerinin etkinliğinin oluşmadığı durumlarda veya aşağıdaki durumlarda alanında uzman hekim kararına bağlı olarak cerrahi tedavi gerekebilir:
- Ciddi nörolojik kayıplar varsa
- Belirtiler zamanla kötüleşiyorsa
Cerrahi tedavi, fıtıklaşan diskin çıkarılması veya onarılması ve sinir üzerindeki baskının giderilmesini amaçlanır.
Boyun fıtığı erken dönemde tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır. Doğru tanı ve uygun tedavi ile olumlu sonuçlar elde edilebilir. Belirtileri tanımak ve mevcut tedavi seçeneklerini bilmek, günlük yaşamda boyna yük bindiren, tekrarlayıcı harketlerden uzak durmak kişilerin erken dönemde tıbbi destek almasını ve iyileşme sürecine aktif olarak katılmasını sağlar.
