Diz kireçlenmesi (osteoartrit), özellikle yaşlılarda diz ağrısının birincil nedenidir. Diz kireçlenmesinde eklem yüzeylerini kaplayan kıkırdak doku aşınır ve eklem aralığı daralır. Diz kireçlenmesinde görülen belirtiler:
- Yürüme ve merdiven inip-çıkma sırasında diz ağrısı (Osteoartrit ilerledikçe ağrı dinlenme sırasında da olur)
- Eklem üzerine basıldığında ağrı ve hassasiyet
- Diz ekleminde hareket kaybı
- Diz hareketi sırasında sürtünme veya öğütülme hissi
Diz kireçlenmesini tedavi etmek için çeşitli yöntemler mevcuttur. Diz protezi ameliyatı bu tedavi yöntemlerinden biridir. Ancak birçok hastada diz kireçlenmesinin ameliyatsız tedavi edilmesi mümkündür. Ameliyatsız tedavide en iyi sonucu almak için birkaç yöntemin birbirini destekleyecek şekilde kullanılması gerekebilir.
Diz Kireçlenmesi Ameliyatsız Tedavi Yöntemleri
Diz kireçlenmesi tedavisinde egzersiz, fizik tedavi, sıcak – soğuk uygulamalar, elektrik akımı uygulamaları, ilaçlar, diz enjeksiyonları ve çeşitli yardımcı cihazlar tek başına veya birlikte kullanılabilir.
Diz Kireçlenmesi Fizik Tedavisi
Diz kireçlenmesinde eklemde meydana gelen yapısal hasarı iyileştiren genel kabul görmüş bir tedavi yöntemi yoktur. Fizik tedavi yöntemleri ile diz kireçlenmesinin ilerlemesi yavaşlatılabilir veya durdurulabilir. Aynı zamanda diz ağrısı, şişlik, hareket kısıtlılığı gibi şikayetler giderilebilir. Diz kireçlenmesi tedavisinde fizik tedavinin başarı oranı oldukça yüksektir.
Kişiye Özel Egzersizler
Detaylı değerlendirme sonucunda hazırlanan kişiye özel egzersiz programı ile diz kireçlenmesine bağlı şikayetleri azaltmak mümkündür. Diz eklemine destek veren kasları kuvvetlendirerek, ekleme binen yükü azaltmak amaçlanır. Kişiye özel olarak kuvvetlendirme egzersizleri, germe – esneme egzersizleri, aerobik egzersizler ve su içi egzersizler önerilebilir.
Okumaya devam edin : “Diz Egzersiz Programı – Diz Kuvvetlendirme Egzersizleri“
Sıcak ve Soğuk Uygulamalar
Fizik tedavide farklı amaçlarla sıcak veya soğuk uygulamalar tercih edilebilir. Soğuk uygulamalar genellikle akut yaralanmaların ilk 48-72 saatinde, ödem artışının olduğu durumlarda ve alevlenme dönemlerinde tercih edilirler. Soğuk uygulamalar 10-15 dakika boyunca ve günde 3-4 defa uygulanabilir.
Kronik ağrılarda ise daha çok sıcak uygulamalar tercih edilir. Sıcak uygulamalar 15-20 dakika boyunca ve günde 1-2 defa yapılabilir. Sıcak ve soğuk uygulamalarda cilt hasarı ve yanıkları önlemek için ince havlular kullanılmalıdır.
Elektroterapi Uygulamaları
Elektroterapi uygulamaları, pek çok hastalığın tedavisinde kullanılabilen fizik tedavi yöntemleridir. Cilt üzerine yerleştirilen elektrotlardan şiddetli olmayan elektrik akımları verilerek sinir ve kas gibi dokular uyarılır. Uygulanan elektrik akımının çeşitli parametreleri değiştirilerek farklı özellikte etkiler yapması sağlanır. Diz kireçlenmesinde elektroterapi uygulamaları genellikle 2 farklı şekilde yapılır:
- Diz eklemi çevresine uygulanarak diz ağrısını azaltmak hedeflenir.
- Dizi destekleyen kaslara uygulanarak bu kasları güçlendirmek hedeflenir.
Manuel Terapi ve Masaj
Manuel terapi yöntemleri ile eklem ağrısı azaltılabilir ve eklem hareketleri artırılabilir. Medikal masaj uygulaması ile eklem sertliğini azaltıp kasları gevşetmek ve rahatlama sağlamak mümkündür. Manuel terapi ve masaj uygulamaları aktif egzersiz yöntemleri ile kombine edilirse daha faydalı olacaktır.
Diğer Fizik Tedavi Yöntemleri
- Ultrason Terapisi: Derin dokuların ses dalgaları yardımıyla ısıtılmasını sağlar. Diz kireçlenmesinde ağrı ve tutukluğu azaltmak için sıkça kullanılır.
- Kısa Dalga Diatermi: Derin dokuları ısıtmak için kullanılan diğer bir yöntemdir. Elektromanyetik dalgalarla derin dokular ısıtılır; ağrı, kas spazmı ve eklem tutukluğu azaltılır.
- Bantlama: Doğru tekniklerle uygulanan bantlama yöntemleri kasları uyarmayı ve eklemi desteklemeyi sağlar. Böylece ağrısız hareket etmek mümkün olur. Rijit bantlama veya kinezyotaping sıkça kullanılan bantlama uygulamalarıdır.
- Dizlik Kullanımı: Özellikle ağrının alevlenme dönemlerinde diz eklemini desteklemek ve ağrıyı azaltmak için bazı özel tasarlanmış dizlikler kullanılabilir. Kaslarda tembelliğe yol açabileceğinden dizlik kullanımı genellikle kısa süreli önerilir.
- Baston ve Yürüteç: Şiddetli diz ağrılarında baston, kanadiyen ve walker gibi yürümeye yardımcı cihazlar diz eklemine binen yükün azaltılmasını sağlar.
Diz Kireçlenmesinde İlaç Tedavisi ve Enjeksiyonlar
Diz kireçlenmesinde genellikle öncelikle ilaçsız yöntemler yani fizik tedavi uygulamaları denenir. Çok şiddetli ağrılarda veya fizik tedaviye rağmen geçmeyen ağrılarda diz eklemine yapılan enjeksiyonlar ağrıda önemli derecede rahatlama sağlayabilir.
- Bazı ağrı kesiciler, glukozamin preparatları ve bitkisel destek ürünleri diz kireçlenmesi tedavisinde önerilebilir.
- Hyaluronik Asit Enjeksiyonu eklem sıvısının kalitesini artırmak, eklem hareketlerini kolaylaştırmak ve ağrıyı gidermek için kullanılabilir.
- PRP Enjeksiyonu, Kök Hücre Enjeksiyonu ve Proloterapi yakın dönemde öne çıkan enjeksiyon tedavi yöntemleridir.
- Kortikosteroid İğneleri alevlenme dönemlerinde etkili bir tedavidir.
Egzersizler, ilaçlar, enjeksiyonlar ve fizik tedavi yöntemlerinin doğru kullanımı ile ameliyat ihtiyacı ortadan kaldırılabilir veya ertelenebilir.
