İskemik İnme Nedir? İskemik İnme Tedavisi

İskemik inme, beynin bir bölümüne kan gitmemesi durumunda ortaya çıkar. Bu durum, genellikle bir damar tıkanıklığından kaynaklanır. Yeterince oksijen alamayan beyin hücreleri zarar görür ve bu da konuşma zorluğu, vücutta uyuşma veya hareket kaybı gibi sorunlara neden olabilir. Erken müdahale, kalıcı hasarın önlenmesi için çok önemlidir.

İlginizi Çekebilir: İnme (Felç) Nedir?

İskemi Nedir?

İskemi, vücudun bir bölgesine yeterli kan akışının sağlanamaması durumudur. Bu, genellikle bir damar tıkanıklığı veya daralması nedeniyle olur. Yeterince kan gitmeyen dokular, oksijen ve besin eksikliği yaşar ve bu da hücrelerin zarar görmesine yol açabilir. Bu durum, kas zayıflığı, hareket kısıtlılığı, denge sorunları ve fonksiyon kaybına neden olabilir. 

İskemik İnme Nedir?

İskemik inme, bir Serebrovasküler Olay (SVO) türüdür. SVO, beynin kan damarlarını etkileyen tüm durumları kapsayan genel bir terimdir ve iskemik inme SVO’nun bir kategorisidir. İskemik inme, SVO’nun en yaygın türüdür ve tüm inme vakalarının yaklaşık %85’ini oluşturur.

İskemik inme, serebral dolaşımdaki bir tıkanıklık veya daralma nedeniyle beynin belirli bir bölgesine yeterli kan ve oksijen gitmemesi sonucu meydana gelen bir nörolojik olaydır. Beyin dokusunda iskemi, genellikle trombüs (yerinde oluşan kan pıhtısı) veya emboli (dolaşım yoluyla taşınan bir pıhtı) nedeniyle gelişir. Bu durum, serebral arterlerin aniden veya kademeli olarak kapanmasına yol açarak beyin hücrelerinin oksijen yoksunluğu nedeniyle hasar görmesine ve nekroza uğramasına sebep olur.

İskemik İnme Belirtileri Nelerdir?

İskemik inmenin belirtileri, genellikle hızlı şekilde gelişir ve aşağıdaki şekilde genişletilebilir:

1. Yüzde Asimetri: Bir tarafın (genellikle inmenin olduğu taraf) aşağı sarkması ya da asimetrik görünmesi. Gülümseme sırasında yüzde görülen asimetri.
2. Kol veya Bacakta Zayıflık: Bir kolun ve/veya bacağın güçsüzleşmesi veya his kaybı. Bu genellikle vücudun bir tarafında daha belirgindir.
3. Konuşma Zorluğu: Kişi kelimeleri bulmakta zorlanabilir ya da konuşma sırasında anlam kaybı yaşayabilir. Konuşma bulanıklaşabilir veya anlaşılmaz hale gelebilir.
4. Görme Bozuklukları: Görme kaybı, bulanık veya çift görme şeklinde kendini gösterebilir. Özellikle bir gözde ani kayıplar yaşanabilir.
5. Denge ve Yürüyüş Problemleri: Kişi yürürken denge bozukluğu, düşme veya yürüme zorluğu yaşayabilir. Bu, genellikle baş dönmesi ya da sersemlik hissiyle birlikte olabilir.
6. Şiddetli Baş Ağrısı: İskemik inme durumunda, baş ağrısı genellikle beklenmedik ve aniden ortaya çıkar. Bu, beyin dokusundaki oksijen eksikliğinden kaynaklanabilir.
7. Bilinç Durumunda Değişiklikler: Kişinin bilinç seviyesinde azalma, kafa karışıklığı veya uyku hali görülebilir. Bazen hastalar, çevresindeki olaylara yanıt veremeyebilirler.
8. Hareket ve Koordinasyon Problemleri: Günlük aktiviteleri yerine getirmede zorluk, el becerilerinde azalma veya yazı yazma güçlüğü çekilebilir.

Bu belirtilerden herhangi biri aniden ortaya çıkarsa, acil tıbbi yardım almak hayati öneme sahiptir. İskemik inme, hızlı bir müdahale ile tedavi edilebilir ve kalıcı hasarın önlenmesi sağlanabilir. 

İskemik İnme Nasıl Tedavi Edilir?

1. Acil Müdahale:

• İskemik inme belirtileri ortaya çıktığında, hastanın hemen hastaneye götürülmesi gerekir. Acil müdahalede, hızlıca muayene ile birlikte beyin görüntüleme testleri (CT veya MRI) gerekir. Bu testler, pıhtının yerini belirleyerek hızlı bir tedavi planı oluşturulmasına yardımcı olur.

2. İlaç Tedavisi:

• İskemik inme sonrası, hastalara genellikle kan pıhtılarını ve tıkanıklığı önlemek için ilaçlar verilir. Bu ilaçlar, inmenin tekrar etme riskini azaltır. İlaç tedavisi, genel sağlık durumunu iyileştirmek için önemlidir.

3. Rehabilitasyon:

• Nörorehabilitasyon: Hareket becerilerinin geliştirilmesi ve fonksiyonel aktivite eğitimi üzerine çalışılır. Terapistler, hastanın güçsüz olan kas gruplarını yeniden eğitmek için çeşitli egzersizler ve teknikler kullanır. Bu, yürüyüş, denge ve koordinasyon becerilerinin geliştirilmesine yardımcı olur. Bunlara ek olarak, günlük yaşam aktiviteleri (oturmak, kalkmak, yürümek gibi) için gerekli becerilerin kazandırılması amacıyla pratik çalışmalar yapılır. Hastalar, bu aktiviteleri daha bağımsız bir şekilde gerçekleştirmek için eğitilir.
• Konuşma-Yutma Terapisi: İnme sonrası konuşma ve dil problemleri yaşayan hastalar için konuşma terapistleri, kelime dağarcığını geliştirmek, doğru telaffuz ve akıcılık sağlamak için çeşitli yöntemler uygular. Bazı hastalarda yutma güçlüğü (disfaji) görülebilir. Konuşma terapistleri, yutma fonksiyonunu iyileştirmek için özel teknikler ve egzersizler öğretir.
• Ergoterapi (İş Uğraşı): Hastalara günlük aktivitelerini (yemek yeme, giyinme, kişisel bakım) bağımsız bir şekilde gerçekleştirebilmeleri için gerekli beceriler kazandırılır. Gerektiğinde, hastaların yaşamlarını kolaylaştırmak için özel yardımcı cihazların (örneğin, özel tasarlanmış mutfak aletleri, yürüyüş yardımcıları) kullanımı öğretilir.
• Solunum Terapisi: Derin nefes egzersizleri, diyafragmatik nefes çalışmaları ve spirometre kullanımıyla solunum kasları güçlendirilir, oksijenlenme artırılır ve akciğer komplikasyonları önlenir.

4. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

• Diyet ve Egzersiz: Sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmek ve düzenli egzersiz yapmak, inme riskini azaltır.
• Sigara ve Alkol Tüketiminin Azaltılması: Bu alışkanlıkların bırakılması, genel sağlık ve inme riskinin azaltılması için önemlidir.

5. Düzenli Takip:

• Düzenli takip, hastaların sağlık durumlarının iyileştirilmesine yardımcı olur ve yeniden inme riskinin azaltılmasını sağlar. Bu süreç, hastaların daha sağlıklı bir yaşam sürmelerine ve bağımsızlıklarını artırmalarına destek olur.

Referanslar:

1- Hinkle, J. L., & Guanci, M. M. (2007). Acute ischemic stroke review. Journal of neuroscience nursing, 39(5), 285-293.

2- Ogonowska, A., & Uczciwek, M. M. (2018). Physiotherapy in patients after ischemic stroke. Journal of Education, Health and Sport, 8(8), 598-605.

3- Ferrarello, F., Baccini, M., Rinaldi, L. A., Cavallini, M. C., Mossello, E., Masotti, G., … & Di Bari, M. (2011). Efficacy of physiotherapy interventions late after stroke: a meta-analysis. Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry, 82(2), 136-143.