Günümüzde bel ve boyun ağrıları, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen en yaygın sağlık problemlerinden biridir. Özellikle görüntüleme yöntemlerinde sık karşılaşılan “diffüz bulging” terimi, birçok kişi için hiç duymadığı bir kelime olabilir. Bu yazıda, “diffüz bulging nedir?”, “posterior bulging nedir?”, “boyunda diffüz bulging nedir?” gibi tıp terimlerini içeren sorularınızın cevaplarını sizler için derledik.
Omurga Yapısı ve Diskin Rolü
Omurgamız, vertebra adı verilen kemik yapıların üst üste dizilmesiyle oluşur. Her iki vertebra arasında disk adı verilen şok emici özelliği olan yastıkçık benzeri yapılar bulunur. Bu diskler, hareket kabiliyetini desteklerken omurgaya esneklik ve denge kazandırır. Disk yapısı, içte jel kıvamında bir merkez (nukleus pulposus) ve dışta dayanıklı lifli bir halka (annulus fibrosus) içerir. Zamanla aşırı yüklenme ile ya da travmayla bu yapıda bozulmalar meydana gelebilir.
Diffüz Bulging Nedir?
Diffüz bulging, diskin dış çeperindeki (annulus fibrosus) yapının zayıflaması sonucu, diskin merkezinin geniş bir alana yayılarak dışa doğru taşması durumudur. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, bu taşmanın “genel” yani diffüz olmasıdır. Yani fıtıklaşma, görüntüleme yöntemlerinde sınırlı bir noktadan değil, diskin çevresine yayılmış bir biçimde görülür.
Diffüz bulging, genellikle omurgadaki dejeneratif değişimlerin bir sonucu olarak gelişir. Travma, duruş bozukluğu, yaşlanma veya tekrarlayıcı ve aşırı yük gerektiren hareketler diskin yapısının zayıflamasına yol açabilir.
C3-4 C4-5 Diffüz Bulging Nedir?
Servikal (boyun) omurları C1-C2-C3-C4-C5-C6 ve C7 olarak toplamda 7 tanedir. Boyun omurları arasında yer alan C3-4 ve C4-5 seviyelerinde diffüz bulging, özellikle baş, boyun ve omuz bölgesinde ağrıya, uyuşukluğa neden olabilir.
Boyunda / Servikal Diffüz Bulging Nedir?
Boyunda diffüz bulging, servikal omurga seviyelerinde diskin yaygın şekilde dışa taşmasıdır. Uzun süreli bilgisayar kullanımı, kötü duruş ve hareketsiz yaşam tarzı bu durumu tetikleyebilir. Çoğu zaman manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ile tanı konur.
Annüler Bulging Ne Demek?
Annüler bulging, diskin dış lifli tabakası olan annulus fibrosus’un zayıflamasıyla diskin dış katmanına doğru genişlemesi anlamına gelir. Bu durum genellikle disk dejenerasyonu ile ilişkilidir ve diffüz bulging ile benzerlik gösterir. Aradaki fark, diffüz bulging daha yaygın bir çıkıntıyı tanımlarken, annüler bulging daha spesifik olarak dış çeperdeki bozulmayı ifade etmektedir.
Posterior Bulging Nedir?
Posterior bulging, diskin arka (posterior) bölgesine doğru taşmasıdır. Bu durum, omurga kanalı içinde yer alan sinir yapılarına doğrudan baskı yapabileceği için ağrı, uyuşma ve güç kaybı gibi belirtilere neden olabilir. Özellikle servikal bölgede posterior bulging, ileri dönemde omurilik basısı riski nedeniyle dikkatle takip edilmelidir.
Diskal Bulging Nedir?
Diskal bulging, diskin genel olarak dışa doğru çıkıntı yapması anlamına gelir. Diffüz, annüler veya posterior gibi alt türleri olabilir. Genellikle dejeneratif değişikliklerin bir parçasıdır ve fıtık kadar ileri olmayan bir durumdur. Ancak bazı olgularda sinir sıkışmasına neden olabilmektedir.
Diffüz Bulging Tedavisi
Diffüz bulging tedavisi, kişinin şikayetlerine, disk üzerindeki deformasyonun seviyesine ve sinir baskısının olup olmamasına göre planlanır. Güncel tedavi yaklaşımları ise şunlardır:
- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Programları: Kasları güçlendirmeye, ağrının giderilmesine ve omurga stabilizasyonunun sağlanmasına yönelik kişiye özel programları kapsamaktadır ve Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı tarafından planlanmaktadır.
- Manuel Terapi: Kas-iskelet sistemi üzerine yapılan özel uygulamalarla ağrının azaltılmasında destekleyici olarak kullanılabilir.
- TENS ve Ultrason: Yüzeysel sinirlerin uyarılmasıyla ağrının hafifletilmesi amaçlanır.
- İlaç Tedavisi: Uzman hekim tarafından reçete edilen kas gevşeticiler ve non-steroid antiinflamatuar ilaçlar.
- Cerrahi Girişim: Nadiren gerekli olmaktadırr. Genellikle konservatif tedaviye dirençli ve ilerleyici nörolojik bulguları olan hastalarda cerrahi girişim planı değerlendirilir.
Diffüz bulging, diskin geniş alanda dışa doğru taşması anlamına gelir ve genellikle yaşa bağlı dejenerasyonla, postür bütünlüğü veya genetik faktörler ile ilişkilidir. Boyun bölgesinde görüldüğünde baş, boyun, omuz ve kol şikayetlerine neden olabilir. Her diffüz bulging durumu cerrahi gerektirmez; fizyoterapi ve rehabilitasyon programlarının takibinde yaşam tarzı değişiklikleriyle büyük ölçüde kontrol altına alınabilmektedir.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Engin Çakar ağrı tedavisi üzerine 20 yılı aşkın tecrübeye sahiptir. Ameliyatsız tedaviler hakkında detaylı bilgi almak ve randevu oluşturmak için Randevu Al butonuna tıklamanız yeterlidir.
Referanslar:
- Ropper, A. H., & Zafonte, R. D. (2015). Sciatica. New England Journal of Medicine, 372(13), 1240–1248. https://doi.org/10.1056/NEJMra1410151
- Foster, N. E., Anema, J. R., Cherkin, D., Chou, R., Cohen, S. P., Gross, D. P., & Maher, C. G. (2018). Prevention and treatment of low back pain: evidence, challenges, and promising directions. The Lancet, 391(10137), 2368–2383. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(18)30489-6
- Bailey, C. S., Rasoulinejad, P., Taylor, D., et al. (2020). Surgical versus nonsurgical treatment for lumbar disc herniation: A prospective randomized trial. Spine, 45(17), 1210–1218. https://doi.org/10.1097/BRS.0000000000003470
- www.doktorfizik.com
