İnme hastalarında uyuşma ve karıncalanma hissi veya duyu kaybı gibi şikayetler sıkça görülebilmektedir. İnme sonrası gelişen felç nedeniyle hareket kaybının yanı sıra duyusal bozukluklar da meydana gelir. Özellikle kol ve bacakta duyu kaybı, uyuşma ve karıncalanma hissi veya aşırı duyarlılık gibi duyusal sorunlar eşlik edebilir.
Bazı hastalarda bu tarz duyusal sorunlar beyin iyileşmesi gerçekleştikçe kendiliğinden kaybolur. Duyusal bozuklukların tedavi edilmesi için fizik tedavi ve rehabilitasyon programında duyu eğitimi tekniklerine de yer verilmelidir.
İnme Hastalarında Uyuşma Neden Olur?
İnme sonrası uyuşmayı anlamak için öncelikle inmenin vücudu nasıl etkilediğine bakalım: Beyindeki kan akışı, beyin damar tıkanıklığı veya beyin kanaması nedeniyle engellendiğinde inme meydana gelir. Beyin hücreleri kansızlık nedeniyle oksijenlenemediğinde hasar görmeye ve fonksiyonlarını kaybetmeye başlarlar. İnme nedeniyle etkilenen beyin bölgesi hastada ortaya çıkacak fonksiyonel bozuklukları belirler.
Motor hareketi sağlayan beyin bölgesi etkilendiğinde kişide felç gelişir, kol ve bacak hareketleri kaybolur. Beynin duyuları düzenleyen bölgesi etkilendiğinde ise kişide uyuşukluk ve karıncalanma hissi gibi duyu bozuklukları meydana gelebilir.
İnme sonrası uyuşma ile ilgili olarak, beynin iki bölgesi daha derin bir incelemeyi hak ediyor: Talamus ve oksipital lob. Talamus, tüm duyusal girdilerin %98’ini yorumlamaktan sorumludur. Benzer bir şekilde, oksipital lob, bu girdileri 5 duyudan ayırır. Beynin bu bölgeleri etkilendiğinde duyusal bozukluklar meydana gelir. Ancak inme bu bölgeleri etkilemese dahi hastada uyuşma ve his kaybı gibi şikayetler görülebilmektedir.
İnme Sonrası Uyuşma Ne Kadar Sürer?
Her inme hastasının iyileşme süreci farklı şekilde gerçekleşebilir. İnme hastalarında iyileşme sürecini belirleyen en önemli faktörler:
- İnmenin yeri ve şiddeti,
- Hastanın yaşı ve genel sağlık durumu;
- Uygulanan fizik tedavi ve rehabilitasyondur.
Bazı inme hastalarında duyu bozuklukları ilk 1-2 ay içinde kendiliğinden iyileşebilir. Hastada duyu bozukluğu mevcutsa fizik tedavi rehabilitasyon programı mutlaka bu alana da odaklanmalıdır. İnme sonrası en hızlı iyileşme ilk 3 – 6 ayda görülmektedir. Ancak bu, 6 ayın ardından hala duyu kusuru olan hastaların iyileşemeyeceği anlamına gelmez. İnme ve beyin hasarında, kapsamlı rehabilitasyon programı ve bol tekrar iyileşmenin anahtar elemanlarıdır. Nörolojik iyileşme ilk 1 yıldan sonra yavaşlasa bile, inme hastaları fonksiyonel kazanımları ömür boyu sağlayabilirler.
İnme Hastalarında Uyuşma Nasıl Tedavi Edilir?
Duyu kaybı yaşayan inme hastalarında duyu eğitimine yönelik rehabilitasyon yöntemleri iyileşmeyi sağlayabilir. İnme sonrası uyuşma için yaygın olarak kullanılan rehabilitasyon yöntemleri şunlardır:
Duyu Eğitimi
İnme hastalarında kol ve bacaklarda oluşan uyuşma hissi, diğer uyuşma türlerinden farklıdır. Çünkü uyuşukluk o bölgedeki dokulardan değil beyinden kaynaklanır. Duyu eğitimi, beyni yeniden eğitmenin ve duyusal bozuklukları tedavi etmenin etkili yollarından biridir. Duyu eğitimi beyinde nöroplastisite adı verilen bir sürece dayanır: beyin bu sayede kendini yeniden organize edebilir, yapılandırabilir ve yeni işlevler öğrenebilir.
Duyu eğitimi, dokunmayı içeren farklı egzersizler ve tekniklerle, beynin duyuları nasıl yorumlayacağı konusunda yeniden eğitilmesini sağlar. Örneğin farklı dokulara sahip nesnelerin (zımpara kağıdı, pamuk, ipek malzeme gibi) beyin tarafından algılanması ve geri bildirim sağlanması amaçlanır.
Detaylı bilgi için : “Duyu Eğitimi Nedir? Duyu Eğitimi Aktiviteleri ve Önemi“
Ayna Terapi
Ayna Terapisi, kişinin sağlam taraf uzuvlarını, felçli taraf gibi gözlemlemesine dayanan ve beyinde görsel illüzyon yaratan bir tedavi yöntemidir. Örneğin kişinin elleri masa üzerine ve aynanın iki farklı tarafına konulur. Kişi felçli eline baktığında aynadaki yansımasından sağlam taraf elini görecek şekilde hizalanır. Felçli el görünmeyecek şekilde bir örtüyle kapatılabilir. Bu sırada her iki ele verilen duyusal uyaranlar felçli taraftaki duyu eğitimini sağlar.
Detaylı bilgi için : “Ayna Terapisi Nedir ve Nasıl Yapılır? Ayna Terapisi ve İnme Rehabilitasyonu“
Referans: flintrehab.com
