Hemoraji terimi, halk arasında bilinen adıyla kanama, vücudun dolaşım sisteminden kan kaybı anlamına gelmektedir. Hemoraji, yaralanmanın türüne göre değişiklik gösterebilir. Kanama, kesikler, travmalar veya hastalıklar gibi birçok farklı sebepten kaynaklanabilir. Kanamanın şiddeti, hangi kan damarının zarar gördüğüne, türüne ve ne kadar kanamanın büyüklüğüne bağlıdır.
Kanama Türleri
Kanama, üç ana türe ayrılır: arteriyel kanama, venöz kanama ve kapiller kanama. Bu kanama türlerini bilmek, doğru tedaviye ulaşmak için önemlidir.
- Arteriyel Kanama: Arteriyel kanama, bir arterin zarar görmesi sonucu meydana gelmektedir. Arterler, kalpten oksijenli kanı taşıdıkları için, kalp atışına bağlı olarak daha yoğun ve hızlı akar. Bu tür kanama ani meydana gelir ve çok büyük miktarda kan kaybına sebep olabilir. Ciddi komplikasyonları önlemek için hemen acil tıbbi yardım alınması şarttır.
- Venöz Kanama: Venöz damarlar, vücuda oksijensiz kanı taşıyarak kalbe geri götürür ve kan damarlarda yavaşça akar. Venöz kanama, arteriyel kanamadan daha az etkili olabilir, ancak kontrol altına alınmazsa yine de ciddi kan kaybına sebep olabilir. Yaygın sebepleri ise, kollar veya bacaklar gibi büyük damarların bulunduğu alanlarda meydana gelen kesikler veya travmatik yaralanmalardır
- Kapiller Kanama: Kapiller kanama, küçük kan damarları olan kapillerlerde meydana gelir. Kapiller kanama genellikle küçük kesikler veya sıyrıklarla ilişkilidir. Kan yavaşça akar ve genellikle kontrolü daha kolaydır.
İlginizi Çekebilir: Beyin Kanaması Neden Olur?
Venöz Kanama Nasıl Olur?
Venöz kanama, toplar damar kesildiğinde veya yırtıldığında meydana gelir. Venöz damarlar, arterlere göre daha düşük basınca sahip olduklarından, kan fışkırmak yerine sürekli düzenli bir akışla çıkar. Venöz kanama, arteriyel kanama kadar zorlayıcı olmasa da, kontrol altına alınmazsa ciddi kan kaybına yol açabilir. Kesiklere ve özellikle ana damarların geçtiği bölgelerdeki yaralanmalara (örneğin kollar ve bacaklar) bağlı olarak meydana gelebilir.
Venöz kanamayı kontrol altına almak için, yaraya temiz bir bez veya bandajla sürekli baskı uygulanmalı ve en kısa sürede tıbbi destek alınmalıdır. Ayrıca, yaralanan bölgeyi yukarı kaldırmak kan akışını yavaşlatabilir ve bu da kanamanın durmasına yardımcı olabilir. Kanama durmazsa acil tıbbi yardım alınmalıdır.
Kanama Nasıl Kontrol Edilir?
Kanamayı kontrol etmek, şok ve aşırı kan kaybı gibi komplikasyonlardan kaçınmak komplikasyonları önlemek adına çok önemlidir. Kanamayı kontrol altına almak için bazı ilk yardım teknikleri şunlardır:
- Doğrudan Basınç Uygulama
Kanama bölgesine temiz bir bez, gazlı bez veya bandaj ile sürekli ve güçlü bir baskı uygulayın. Bu, kan damarlarını baskılayarak pıhtılaşmayı destekler. - Yükseğe Kaldırma
Yara kol veya bacakta ise, yaralanan uzvu kalp seviyesinin üzerine kaldırarak kan akışının azaltılmasında destekleyici olabilir. - Turnike Kullanımı
Şiddetli kanama durumunda ise turnike kullanılabilir. Bu, yaranın üzerinde kan akışını kısıtlamak için uygulanmalıdır. Profesyonel tıbbi yardım almak çok önemlidir. - Tıbbi Yardım
Kanama durmuş gibi görünse bile, mutlaka tıbbi yardım alınmalıdır. Profesyonel bir muayene, altta yatan yaraların uygun şekilde tedavi edilmesini sağlar ve daha fazla komplikasyonun gelişmesini önler.
Farklı kanama türlerini bilmek ve bunları etkili bir şekilde yönetmek, ilk yardımda hayati önem taşımaktadır. Arteriyel, venöz veya kapiller kanama ile karşılaşıyor olsanız da, baskı uygulamak, uzuvları kalp seviyesinden yukarıya kaldırmak ve gerektiğinde turnike kullanmak, acil durumlarda çok önemli müdahalelerdir. Şiddetli veya uzun süren kanamalar için her zaman acil profesyonel tıbbi yardım alınmalıdır. Erken müdahale, hayat kurtarıcı olabilir.
